 |
 |
Πρόσωπα
Απελευθερωτικός Αγώνας (1821-1829)
Φιλική Εταιρεία
|
|
Φιλική Εταιρεία (14 Σεπτεμβρίου 1814) [Σημαίες] [Διοίκηση Σάμου] [Θεόδωρος Κολοκοτρώνης] [Κυπριανός] [Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος] [Παλαιών Πατρών Γερμανός] [Ιωάννης Μακρυγιάννης] [Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης] [Νικηταράς] [Γεωργάκης Ολύμπιος]. Πριν από την Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκαν για σκοπούς εθνικούς και άλλες εταιρείες. Από αυτές, παλαιότερη θεωρείται η «Εταιρεία Τού Ρήγα» [Πρόσωπα] με έδρα το Βουκουρέστι και αργότερα την Βιέννη. Δεύτερη είναι η «Πατριωτική Εταιρεία», η οποία ιδρύθηκε στην Κέρκυρα. Ακολουθεί η «Εταιρεία Τού Ελληνογλώσσου Ξενοδοχείου», η οποία ιδρύθηκε το 1809 στο Παρίσι. Έπειτα έρχεται η «Εταιρεία Τού Φοίνικος», η οποία ιδρύθηκε στην Μόσχα το 1812. Το ίδιο έτος ιδρύθηκε στην Αθήνα [Ονοματοθεσία] η αρχαιόφιλη «Φιλόμουσος Εταιρεία». Όλες όμως αυτές, τις ξεπέρασε η «Φιλική Εταιρεία».
Μετά τον θάνατο του Ρήγα δεν παρουσάσθηκε κανείς άλλος Χριστιανός Πατριώτης για να οργανώσει σε κοινή εξέγερση τους λαούς τής Βαλκανικής. Και αυτοί οι Σέρβοι οι οποίοι εξεγέρθησαν το 1804, εστηρίχθηκαν στις δικές τους δυνάμεις.
Το υπόδουλο Ελληνικό Γένος στις αρχές τού 19ου αιώνος έχει πλέον ωριμάσει για Πανελλήνια Εξέγερση. Τα προηγούμενα κινήματα, οι πιέσεις τών Οθωμανών και τα κηρύγματα των Διδασκάλων τού Γένους, του ανέπτυξαν τις απαραίτητες αρετές για μία τόσο κραταιά επιχείρηση. Δεν έμενε τίποτε άλλο παρά να οργανώσει τις δικές του δυνάμεις και να είναι έτοιμο για την στιγμή κατά την οποία θα εσήμαινε το προσκλητήριο του ξεσηκωμού.
Το δύσκολο αυτό έργο ανέλαβε η «Φιλική Εταιρεία», η οποία ιδρύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 στην Οδησσό, από τρεις Έλληνες εμπόρους: τον Νικόλαο Σκουφά [Πρόσωπα] από το Κομπότι τής Άρτας, τον Αθανάσιο Τσακάλωφ [Πρόσωπα] από τα Ιωάννινα και τον Εμμανουήλ Ξάνθο [Πρόσωπα] από την Πάτμο.
Επειδή οι αρχηγοί είχαν οργανώσει συνομωτικώς την Εταιρεία, όσοι εγίνοντο μέλη της έδιναν όρκο ότι θα την κρατήσουν μυστική. Βασικός σκοπός τής ιδρύσεώς της ήταν να συνενώσει και να φέρει σε πειθαρχία και κοινή διεύθυνση τις αναγκαίες για την εξέγερση δυνάμεις. Για τον λόγο αυτόν έλαβε πανελλήνιο χαρακτήρα και απλώθηκε εις την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πλέον αποτελεσματική δράση της άρχισε από το 1818, οπότε ο θαρραλέος Σκουφάς μετέφερε την έδρα της στην Κωνσταντινούπολη και προσέλαβε ως βοηθούς του τον Άνθιμο Γαζή, τον Αναγνωστόπουλο και τον Παπαφλέσσα [Πρόσωπα].
Για τις ανάγκες τής αλληλογραφίας, χρησιμοποιούσαν μυστικό αλφάβητο, καθώς και κρυπτογραφικό κώδικα. Ο κώδικας ήταν μεγάλος και περιελάμβανε πολλές λέξεις, όπως αγκάθι = εχθρός, ακίνητος = φυλακισμένος, απαθής = σουλτάνος, ευεργετικός = Καποδίστριας, εορτή = μήνας, υποδήματα = χρήματα κ.λπ..
Για να ελκύσουν την εμπιστοσύνη τών Ελλήνων, οι Φιλικοί δεν εξέλεξαν τα πρώτα χρόνια αρχηγό. Άφηναν να νοηθεί ότι ισχυρός αρχηγός κρυβόταν πίσω από αυτούς και ότι αυτός ήταν ο Τσάρος.
Όταν οι Φιλικοί αντελήφθησαν ότι δημιουργήθηκε αγωνιστική διάθεση, απεφάσισαν να εκλέξουν αρχηγό. Για τον σκοπό αυτόν, κατά το τέλος τού 1819 έστειλαν στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσσίας τον Ξάνθο, για να προσφέρει την αρχηγία στον Ιωάννη Καποδίστρια [Πρόσωπα], ο οποίος ήταν Υπουργός Εξωτερικών τού Τσάρου. Ο Καποδίστριας όμως, επειδή εγνώριζε ότι οι περιστάσεις δεν ήσαν ευνοϊκές εξ' αιτίας τής δυνάμεως της Ιεράς Συμμαχίας, αλλά και επειδή είχε την γνώμη ότι η εξέγερση θα χρειαζόταν στρατιωτικό αρχηγό, δεν δέχθηκε την αρχηγία. Ο Ξάνθος στράφηκε προς τον Αλέξανδρο Υψηλάντη [Πρόσωπα], ο οποίος ήταν Στρατηγός και Υπασπιστής τού Τσάρου.
Ο Υψηλάντης δέχθηκε την αρχηγία τής Φιλικής Εταιρείας (Ιούνιος του 1820) και άρχισε να εργάζεται με ζήλο για την επιτυχία τών ιερών σκοπών της.
Η Σφραγίδα Τής «Φιλικής Εταιρείας»
23-04-2004