Πρόσωπα
Απελευθερωτικός Αγώνας (1821-1829)
Αθανάσιος Διάκος (1788-1821)
Αθανάσιος Μασαβέτας (Διάκος) (1788-1821). Ήταν ωραίος άνδρας, τίμιος και ρωμαλέος. Ωνομάσθηκε Διάκος γιατί είχε χειροτονηθεί Διάκος στην Μονή τού Αγίου Ιωάννου τού Προδρόμου όπου και έλαβε το όνομα Άνθιμος.
Όταν εσκότωσε έναν Οθωμανό αποσπασματάρχη, άφησε τα ράσα και έγινε Κλέφτης (όσοι επί Οθωμανικής κυριαρχίας ζούσαν στα βουνά αρνούμενοι να υποταχθούν). Στην συνέχεια έγινε πρωτοπαλλήκαρο του Οδυσσέως Ανδρούτσου [Πρόσωπα]. Όταν πληροφορήθηκε ότι καταφθάνουν Οθωμανικές δυνάμεις υπό τους Bryonis Omer Paşa (Αλβανός στρατιωτικός στην υπηρεσία τών Οθωμανών) και Mehmet Kose Paşa, για να πνίξουν την επανάσταση τής Στερεάς Ελλάδος έμεινε στην Αλαμάνα και επολέμησε με αφάνταστη γενναιότητα με λίγους μόνον συντρόφους. Ο ίδιος έπιασε την θέση Πουριά, αλλά αιχμαλωτίσθηκε τραυματισμένος και λιπόθυμος. Τραυματισμένο τον έφεραν οι Πασάδες στην Λαμία.
Την επομένη ημέρα ο Bryonis Omer Paşa τού εζήτησε να αλλαξοπιστήσει αλλά εκείνος αρνήθηκε με περιφρόνηση και οργή: «Πάτε κι' εσείς κι' η πίστη σας μουρτάτες να χαθήτε! Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θέ να πεθάνω.». Τότε οι Πασάδες αποφάσισαν να του επιβάλουν την πιο σκληρή ποινή θανάτου: «το παλούκωμα».
Τον εσούβλισαν ζωνταντό στις 23 Απριλίου 1821 και τον έστησαν στο σημείο όπου σήμερα ευρίσκεται το ηρώο του. Για παραδειγματισμό άφησαν το λείψανό του τρεις ημέρες σουβλισμένο και ύστερα το πέταξαν σε ένα ρέμα.
Συμφώνως προς την παράδοση, κάποιος Χριστιανός πήρε την σορό του κρυφά την νύκτα και την ενταφίασε, χωρίς όμως ποτέ να γίνει γνωστή η ακριβής τοποθεσία τού ενταφιασμού.
Αθανάσιος Μασαβέτας (Διάκος) (1788-1821)
Η Μάχη Στην Γέφυρα Της
Αλαμάνας
(του S. Pomardi το 1820)
Ο Αθανάσιος Διάκος
Αιχμάλωτος
(λαϊκή λιθογραφία)
23-04-2004